Στέλιος Λευκόπουλος - Η Καρδιά της Κούκλας
Από τον Ηλία Γρηγορόπουλο
Στέλιος Λευκόπουλος: «Πρόκειται για ένα ψυχολογικό-δικαστικό θρίλερ.»
Ο Στέλιος Γ. Λευκόπουλος γεννήθηκε στην Θεσσαλόνικη το 1992.
Σπούδασε Βιολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και σήμερα είναι υποψήφιος διδάκτορας στον τομέα Αιματολογίας, στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας.
Παρά τη διαφορετική φύση του επαγγέλματός του, έκανε από μικρός βήματα προς τη λογοτεχνία και τη συγγραφή.
Το έργο ''Η καρδιά της κούκλας'' είναι το πρώτο μέρος της τριλογίας με τίτλο ''IN NOMINE DOMINI''.
- Πείτε μας λίγα λόγια για το νέο σας συγγραφικό έργο, "IN NOMINE DOMINI".
Το "IN NOMINE DOMINI" είναι μια τριλογία, της οποίας το πρώτο μέρος έχει ήδη κυκλοφορήσει και φέρει τον τίτλο «Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΚΟΥΚΛΑΣ». Σε ό,τι αφορά αυτό το πρώτο μέρος λοιπόν και, λίγο-πολύ τα άλλα δυο που θα ακολουθήσουν, θα έλεγα ότι πρόκειται για ένα ψυχολογικό-δικαστικό θρίλερ.
Όλα ξεκινούν από έναν φόνο. Ένας άντρας βρίσκεται δολοφονημένος μέσα στο σπίτι του. Η σύζυγός του καταθέτει στις αστυνομικές αρχές και στην εισαγγελέα Αντιγόνη Αρειανού (βασικός χαρακτήρας του έργου) πως η ίδια έχει διαπράξει το έγκλημα. Ωστόσο, η αστυνομία έχει λόγους να πιστεύει πως ο πραγματικός δολοφόνος του άντρα είναι ο γιος αυτού και της συζύγου του, η οποία παίρνει πάνω της την ευθύνη του εγκλήματος. Κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους της τριλογίας, μέσα από καταθέσεις, τόσο της συζύγου, όσο και του γιου της Άγγελου (επίσης κεντρικός χαρακτήρας), αναζητούμε τον πραγματικό ένοχο. Στην πορεία αυτή, όμως, γίνεται, θεωρώ, αντιληπτό πως η εύρεση του δολοφόνου δεν είναι το αληθινό ζητούμενο -τουλάχιστον όχι του αναγνώστη.
Συνειδητοποιούμε ότι ο Άγγελος έχει πράγματι σοβαρά κίνητρα που θα στήριζαν την πιθανότητα να έχει σκοτώσει τον πατέρα του, κι από κάποιο σημείο κι έπειτα, το κύριο θέμα γίνεται η αντίληψη και κοσμοθεωρία αυτού του χαρακτήρα, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί από τα βιώματα της παιδικής του ηλικίας και την αδυναμία του χαρακτήρα του, που έρχεται βέβαια σε πλήρη αντίφαση με την εκκεντρική του προσωπικότητα και την πολύ ιδιαίτερη εμφάνιση και αμφίεσή του.
Το βασικό χαρακτηριστικό του έργου είναι ότι οι ιστορίες των χαρακτήρων που φαίνονται αρχικά άσχετες η μία με την άλλη, συναντιώνται κάποια στιγμή. Και ακόμη πιο σημαντικό, αυτό που έγραψε η Αναστασία Πανταζοπούλου και εγώ συνειδητοποίησα πολύ αφότου κυκλοφόρησε το βιβλίο, το γεγονός δηλαδή ότι, σε αυτήν την υπόθεση, κανένας χαρακτήρας δεν είναι ικανοποιημένος με τον εαυτό του: όλοι αναζητούν (συνειδητά ή όχι) κάτι για να ολοκληρωθούν, γεγονός που προσδίδει στο μυθιστόρημα έναν τραγικό χαρακτήρα, αλλά και έναν ρεαλισμό.
- Πώς προέκυψε το έργο αυτό;
Η αλήθεια είναι ότι δεν κατάλαβα ποτέ. Αρχικά, ήταν σκόρπια κειμενάκια που είχαν μια συνοχή μεταξύ τους, αλλά ήταν αόρατη. Ήθελα να μιλήσω για τη διαφορετικότητα, για το πώς την αντιλαμβάνεται και αντιμετωπίζει ο καθένας και για τις, συχνά, σκληρές συνέπειες που έχει πάνω σε έναν άνθρωπο αυτή η διαφορική αντίληψη και αντιμετώπιση. Αν θες, ίσως με επηρέασε το γεγονός πως έχω γνωρίσει ανθρώπους στους οποίους είχε τεράστια επίπτωση η αρνητική αντιμετώπιση της διαφορετικότητάς τους κατά τα παιδικά τους χρόνια. Το αστυνομικό στοιχείο δόθηκε αργότερα, όταν άρχισα να σχηματίζω την ιστορία μου και να συλλέγω τα υλικά της συνταγής μου, διότι είναι ένα είδος που προσωπικά με ελκύει ιδιαίτερα. Όσο για τον τίτλο της τριλογίας, "IN NOMINE DOMINI", ο οποίος σημαίνει πολλά περισσότερα από την θεία παρέμβαση, κι αυτό θα φανεί στα επόμενα δυο μέρη της τριλογίας, ήταν κυριολεκτικά έμπνευση τελευταίας στιγμής. Το στοιχείο αυτό (θείο, μεταφυσικό ίσως) το χρειάστηκα στο τέλος, όταν συνειδητοποίησα πως δεν γινόταν αλλιώς και πως πράγματι, το ανθρώπινο στοιχείο δεν ήταν αρκετό σε αυτήν την υπόθεση για να τη διευθετήσει.
Σε γενικές γραμμές, θα έλεγα ότι έπλεξα την ιστορία μου κλωστίτσα-κλωστίτσα, γεγονός που τώρα μου προκαλεί εντύπωση, αφού δε θα μπορούσα να την φανταστώ αλλιώς και ζω μέσα σε αυτήν.
- Τι θέλετε να περάσετε στο αναγνωστικό κοινό;
Τόσα πολλά πράγματα. Θα ήθελα οι αναγνώστες μου, αφού διαβάσουν όλη την τριλογία, να έχουν έστω διατυπώσει ερωτήματα τα οποία θα κληθούν να απαντήσουν στη διάρκεια της ζωής τους βεβιασμένα ή αβίαστα. Να σου πω δε, ότι εγώ δεν έχω απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις. Δεν γράφω την ιστορία μου με βάση τις απαντήσεις μου σε αυτές τις ερωτήσεις, την αφήνω και με πάει μόνη της.
Θα ήθελα, όμως, όλοι να αναρωτηθούν τι θα μπορούσε να έχει συμβεί αν ο κεντρικός ήρωας, ο Άγγελος, δεν είχε λάβει αυτήν την αντιμετώπιση και μεταχείρηση ως παιδί. Πώς θα ήταν, άραγε, αν του είχαν κάνει δώρο την κούκλα που επιθυμούσε; Αν δεν του είχαν καλλιεργήσει αυτές τις απαίσιες ενοχές αναφορικά με καθετι σχετικό με τα γουστα και τις επιλογές του, οι οποίες μετατράπηκαν σε ναρκισσισμό, αλαζονεία και μίσος προς τον έμβιο κόσμο; Θα υπήρχε, τότε, άραγε αυτή η ιστορία; Θα ήθελα να αναρωτηθούν για τις ανθρώπινες σχέσεις: μπορούμε πράγματι να θεωρούμε τα πάντα δεδομένα; Και αν ναι, είναι επειδή πράγματι έχουμε τον έλεγχο των πάντων ή συχνά κάποιοι μας αφήνουν να πιστέψουμε ότι τον έχουμε; Αλλά κυρίως, θα ήθελα να αναρωτηθούν, αν πράγματι το καλό και το κακό έχουν πάντα ένα πρόσωπο. Κι αν πράγματι, αξίζουν της επιδοκιμασίας ή καταδικαστικής απόρριψής μας. Ίσως πρέπει να καταλάβουμε σε βάθος κάποια πράγματα, να σταματήσουμε να κρίνουμε από τα φαινόμενα. Ο κεντρικός ήρωας Άγγελος μετατράπηκε ακριβώς σε αυτό: έναν άνθρωπο που έκρινε τα πάντα από τα φαινόμενα. Τον βοήθησε τελικά αυτό; Η απάντηση στο τέλος της τριλογίας!
Θεωρώ, ωστόσο, ότι δεν έχει σημασία τι θέλω εγώ να περάσω στο κοινό. Το βλέπω κι από τον εαυτό μου, για κάθε βιβλίο που διαβάζω, συχνά καταλαβαίνω αυτό που έχω ανάγκη να καταλάβω. Όχι αναγκαστικά κάτι καλό ή κακό, αλλά το περνάω από το δικό μου πρήσμα, κι αυτό σημαίνει πολλές πιθανές ερμηνείες για την κάθε ιστορία που μπορεί να μας πει κάποιος.
- Τι σημαίνει «γράφω» για εσάς;
Έχω δηλώσει και σε προηγούμενη συνέντευξή μου ότι δε θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να μην γράφει. Ακόμη κι αν αυτά που γράφω δε δημοσιευτούν ή δημοσιευτούν αλλά δεν έχουν καμιά απήχηση, εγώ έχω ανάγκη να γράψω, είναι η προσωπική μου ψυχανάλυση. Νομίζω ότι αυτό ισχύει για κάθε είδος τέχνης: λογοτεχνία, ζωγραφική, μουσική, θέατρο -ρώτα τον Κάλφα που είμαστε και σχεδόν συνομήλικοι, γιατί κάνει θέατρο, κάτι παρεμφερές θα σου απαντήσει. Όλα αυτά είναι μορφές ψυχανάλυσης, συχνά ολοκλήρωσης, ο καθένας τα κάνει για τους δικούς του λόγους, αλλά όλοι οι λόγοι έχουν ένα σημείο εφαρμογής, που είναι η εξερεύνηση της ανθρώπινης ψυχής, η εκτόνωση συναισθημάτων και χίλια δυο άλλα που ίσως δεν περνούν καν από το μυαλό μας.
Προσωπικά, νιώθω ελεύθερος μέσα στα γραπτά μου, διότι δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Μπορώ να φτιάξω τον κόσμο όπως θέλω ή όπως απεύχομαι, ώστε να δω τι θα συνέβαινε αν ζούσα σε αυτόν. Μπορώ να ξαναγράψω τις προσωπικές μου ιστορίες με διαφορετικό τρόπο -καλύτερο ή χειρότερο, δεν έχει σημασία- απλά για να κοιτάξω ξανά τι ήταν αυτό που εγώ ή κάποιος άλλος ξεχάσαμε να λάβουμε υπόψη μας.
Εκτός αυτού, όμως, μια ενδιαφέρουσα θεωρία αναφορικά με το τι σημαίνει «γράφω» για κάθε συγγραφέα, μου ανέλυσε πρόσφατα ο εκδότης μου. Σύμφωνα με εκείνον, «γράφω» σημαίνει «πάσχω από το σύνδρομο του σωτήρα». Παρότι στην αρχή μου φάνηκε αστείο, συνειδητοποίησα πως είναι τρόπον τινά αληθινό. Και εγώ και, είμαι σίγουρος, πολλοί άλλοι γράφουμε για να πούμε κάτι που πιστεύουμε ή ότι ξέρουμε καλύτερα από τον μέσο όρο ή ότι κατανοούμε με έναν διαφορετικό τροπο από το μέσο όρο και έχουμε την ανάγκη να γνωστοποιήσουμε τη δική μας οπτική των πραγμάτων. Ίσως να είναι κι έτσι. Ίσως να έχει γεμίσει ο κόσμος από ανθρώπους που θεωρούν πως μπορούν να του πουν κάτι -ίσως γι' αυτό να πηγαίνουμε κατά διαόλου.
- Από πού αντλείτε έμπνευση για τα βιβλία σας;
Αυτό είναι μια μεγάλη ιστορία. Μπορεί να είναι από κάτι που είδα, κάτι που διάβασα, κάτι που άκουσα, κάτι που έζησα ή θα ήθελα να ζήσω. Όλοι μας επηρεαζόμαστε από όλα αυτά και κάνουμε σκέψεις αναφορικά με αυτά. Απλώς κάποιοι, για τους δικούς μας λόγους που, εν μέρει, συζητήσαμε και παραπάνω, γράφουμε για αυτά.
- Πότε ξεκίνησε η επιθυμία σας για τη συγγραφή βιβλίων;
Νωρίς. Καθώς διάβαζα τα πρώτα μου βιβλία, γύρω στην ηλικία των 9 με 10 ετών, θυμάμαι ότι αμέσως αισθάνθηκα πως θα ήθελα κι εγώ να γράψω. Οι προσπάθειές μου άρχισαν επίσης από πολύ νωρίς. Περί τα τέλη του δημοτικού, αν θυμάμαι καλά, είχα ήδη επιχειρήσει να γράψω -όχι επιτυχώς βέβαια. Έπειτα, συνέχισα και πολλές φορές άρχιζα κάτι και στο τέλος το παρατούσα, επειδή συνειδητοποιούσα πως δεν ήταν η ώρα ακόμη.
- Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
Στην ερώτηση αυτή έχω πάντα μόνο μιαν απάντηση: J. K. Rowling! Αυτή είναι η πιο αγαπημένη μου και, μάλιστα, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό και για το ότι γράφω σήμερα, αλλά και για το ότι τα πρώτα μου γραπτά, στις ηλικίες κάπου μεταξύ 12 και 15, ήταν αποτυχημένα. Βλέπεις, ήμουν τόσο επηρεασμένος και από το ύφος γραφής, αλλά και από το θεματικό περιεχόμενο των βιβλίων της, που έκανα στην ουσία διασκευές αυτών των ιστοριών. Δεν ξέρω τι σκεφτόμουν! Πρόσφατα, επίσης, συνειδητοποίησα πως έχω κάποια κοινά, σε ό,τι αφορά τα συγγραφικά μου γούστα, με τον Hermann Hesse, ενώ μια ιδιαίτερη αδυναμία έχω και στον Stephen King.
Από Έλληνες, δυστυχώς, δεν έχω διαβάσει πολλά πράγματα ή τυγχάνει να γνωρίζω εξαιρετικούς συγγραφείς (όπως ο Γιάννης Παλαμιώτης, ας πούμε) που, όμως, γράφουν διαφορετικό είδος και δεν μπορώ να τους κρίνω -δεν είμαι καν ειδήμων.
- Ανακοινώσατε πως θα μεταφέρετε το πρώτο μέρος της τριλογίας στη θεατρική σκηνή. Ποιοι θα είναι οι συντελεστές της παράστασης; Πείτε μας λίγα λόγια.
Ναι, αυτό είναι κάτι για το οποίο είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος και ενθουσιασμένος! Όπως ξέρεις, στις δυο βιβλιοπαρουσιάσεις που κάναμε για το πρώτο μέρος της τριλογίας, «Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΚΟΥΚΛΑΣ», τρία κεφάλαια του βιβλίου μεταφέρθηκαν θεατρικά, πράγμα που άρεσε πολύ στο κοινό. Λόγω του ότι είδα την απήχηση που υπήρχε, αλλά και της εμπιστοσύνης μου στον Άγγελο Κάλφα, που υποδύθηκε τον κεντρικό χαρακτήρα της ιστορίας, Άγγελο, αποφάσισα να το κάνω. Ο κύριος Κάλφας ανταποκρίθηκε θετικά στην πρότασή μου και κάναμε μαζί την θεατρική μεταφορά, η οποία είναι τώρα μια ιστορία βασισμένη στο μυθιστόρημα, αλλά όχι πιστό αντίγραφο, ενώ σημαντικό να αναφερθεί είναι και το ότι πρόκειται για μια αυτοτελή ιστορία.
Πριν από μερικές εβδομάδες που επέστρεψα στην Ελλάδα, κάναμε τα πρώτα casting για την επιλογή των ηθοποιών που θα κληθούν να υποδυθούν τους χαρακτήρες του έργου. Επειδή βρισκόμαστε ακόμη εν κινήσει και πολύ λίγα πράγματα είναι φιξαρισμένα, μπορώ να σου πω μόνο ότι το κείμενο είναι δικό μου και του κυρίου Κάλφα, ο οποίος θα υποδυθεί και τον κεντρικό χαρακτήρα, Άγγελο, σε αυτήν την παράσταση. Σε ό,τι αφορά τη σκηνοθεσία, χωρίς να θέλω να κουράσω, θα την αναλάβει εξ ολοκλήρου ο κύριος Κάλφας και είμαι σίγουρος ότι αυτό θα οδηγήσει σε ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα, αντίστοιχο αυτού της παράστασης «ΟΨΕΙΣ» που σκηνοθέτησε ο ίδιος πριν από μερικούς μήνες. Οι παραστάσεις που έχουμε κλείσει θα είναι έξι και θα γίνουν στη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο «ΑΥΛΑΙΑ» - για αρχή τουλάχιστον. Προς το παρόν μόνο αυτά μπορώ να σου πω, αλλά βρισκόμαστε κοντά στο να έχουμε έτοιμο όλο το team και, φυσικά, θα το ανακοινώσουμε σύντομα!
- Το καινούργιο σας συγγραφικό έργο θα αποτελέσει τριλογία. Πότε θα κυκλοφορήσουν τα υπόλοιπα δύο;
Κοίταξε, η ιστορία είναι ήδη τελειωμένη στο μυαλό μου -να σου πω μάλιστα πως το τέλος της τριλογίας γράφτηκε κιόλας, πριν από μερικές εβδομάδες. Αυτή τη στιγμή δουλεύω πάνω στο δεύτερο μέρος της τριλογίας, το οποίο αναμένεται το 2018 (ίσως Μάρτιο με Απρίλιο). Τώρα, για το τρίτο μέρος, που επίσης έχω αρχίσει να δουλεύω λιγάκι, θα πρέπει να αποφασιστεί με τις εκδόσεις «ΤΥΡΦΗ» το πότε θα κυκλοφορήσει, αλλά υπολογίζω προς το τέλος του 2019 ή αρχές του 2020.
- Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο παράλληλα;
Η αλήθεια είναι πως έχω πολλά κατά νου. Όπως ήδη γνωρίζεις και πρόσφατα ανακοινώσαμε, κάναμε με τον Άγγελο Κάλφα μια διασκευή - θεατρική μεταφορά του πρώτου μέρους της τριλογίας και σκοπεύουμε να το «ανεβάσουμε» μέσα στο χειμώνα του 2017-2018.
Πέραν τούτου, όμως, η αλήθεια είναι πως σκέφτομαι και άλλα διάφορα, είτε σε συνεργασία με τον κύριο Κάλφα σε ό,τι αφορά το χώρο του θεάτρου και της τηλεόρασης είτε μόνος μου σε ό,τι αφορά τη λογοτεχνία. Έχω ήδη μια ιδέα για το επόμενο βιβλίο μου (μετά το τέλος της τριλογίας "IN NOMINE DOMINI"), την οποία όμως προσπαθώ να κρατήσω σε λανθάνουσα κατάσταση για την ώρα, και επειδή πρέπει να επικεντρωθώ στα τρέχοντα μυθιστορήματά μου και επειδή, όπως ξέρεις, το βασικό μου επάγγελμα είναι άλλο, ιδιαίτερα απαιτητικό, κι έχω ήδη αρχίσει να κλατάρω! Ας πούμε, τελοσπάντων, ότι σας τα φυλάω για έκπληξη!
- Ποιο είναι το μεγαλύτερό σας όνειρο;
Δε θα σου πω ότι είναι να πετύχω σε όσα κάνω, αυτό θεωρείται κατά κάποιον τρόπο δεδομένο για κάθε φιλόδοξο άνθρωπο -ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας τον ανταγωνισμό που υπάρχει σήμερα σε όλους τους τομείς. Θα βασιστώ πολύ στους λόγους για τους οποίους γράφω -τους πιο προσωπικούς- και θα σου απαντήσω «να έρθει η μέρα που δε θα χρειάζομαι να γράψω πια». Α! Και να δώσω τους βαθμούς στη Eurovision μια μέρα!
- Μια ευχή για το κοινό...
Να έχουν όλοι τη δύναμη και τα κότσια να κάνουν ό,τι γουστάρουν και να παλεύουν γι' αυτό! Στο τέλος είναι το μόνο που μένει.